Tuy nhiên, việc thực hành có chủ đích là 1 thuật ngữ khá đặc biệt. Nó liên quan tới việc thiết lập mục tiêu, có sự phản hồi nhanh chóng và thực hành rất nhiều để có thể nâng cao các kỹ năng. Việc thực hành như thế này không có gì là vui vẻ, nó không phải để chứng minh cho người ta thấy, ko phải đơn giản và dễ dàng làm được
Hầu hết mọi người có thể làm một điều gì đó lặp lại tới 10. 000 lần (như lái xe) nhưng chưa bao giờ đạt tới trình độ của một chuyên gia. Hầu hết mọi người chỉ ở mức độ vừa vừa, không quá xuất chúng, thậm chí còn có người tệ hơn
Sách “Tài năng luôn được đánh giá cao” (Talent is overrated) đặt ra câu hỏi: Như vậy cái gì tạo ra sự khác biệt giữa những người tài năng với những người còn lại?
Nghiên cứu vấn đề này trên nhiều lĩnh vực, người ta nhận ra rằng, sau những lần thất bại con người ta trở nên tốt và giỏi hơn, điều đó không phụ thuộc vào việc bạn tốn bao nhiêu năm để làm điều đó, thậm chí có nhiều khi con người ta còn trở nên tệ hơn lúc mới bắt đầu. Ví dụ một kiểm toán viên dày dạn kinh nghiệmchưa chắc gì có khả năng phát hiện ra việc gian lận của công ty họ kiểm hơn là những tân binh mới vào, trong khi đây là kỹ năng tiên quyết của người kiểm toán viên. Trong việc phán xét bệnh rối loạn nhân cách thì thường là công việc của các nhà tâm lý y khoa, nhưng kinh nghiệm y khoa lại không nói lên kỹ năng mà họ có – còn gọi là sự tương quan (giữa kỹ năng và kinh nghiệm) – Đây là điều mà các nhà nghiên cứu hàng đầu kết luận rằng mọi sự tương quan đó gần như là con số 0.Các bác sĩ phẫu thuật thường dự đoán ngày nằm lại sau cuộc phẫu thuật không giỏi bằng các bác sĩ nội trú.. Qua phân tích một số lĩnh vực, khi đi chuyên sâu vào chuyên môn, môi giới chứng khoán đưa ra nhận định thị trường hàng ngày hàng giờ, chưa chắc đã hơn 1 anh kĩ sư điện mới nghiên cứu chứng khoán 2, 3 năm; Sir Alex Ferguson, giáo sư Wenger làm huấn luyện viên bóng đá gần cả cuộc đời cũng không hơn được a chàng Pep Guardiola mới chỉ dẫn dắt đội tuyển Barca năm đầu tiên; không 1 cầu thủ dạn dày nào sánh bằng Leo Messi dù a mới 23 tuổi và có tiền sử bị còi xương. Người có nhiều kinh nghiệm chưa chắn giỏi bằng người lính mới có rất ít kinh nghiệm.
Thỉnh thoảng, người có kinh nghiệm bị đánh giá là tệ hơn so với người còn thiếu kinh nghiệm. Nhiều bác sĩ dày dặn kinh nghiệm khi phải làm bài kiểm tra kiến thức thì được ít điểm hơn so với người còn ít kinh nghiệm. Tay nghề của bác sĩ trưởng khoa theo thời gian sẽ không thể so sánh với các bác sĩ thường xuyên phải làm trong việcchẩn đoán nhịp tim và chụp X-quang. Trong 1 số đánh giá nhất định, người kiểm toán viên lâu năm trở nên không nhanh nhạy
Khi những người giỏi về chuyên môn thực hành lặp đi lặp lại 1 cách có chủ đích chuyên môn của mình, thì quy tắc 10 năm/10, 000 lần ngay lập tức có tác dụng dù bất cứ nơi nào
Nhà nghiên cứu, giáo sư John R. Hayes – Trường ĐH Carnegie Mellon, đã xác định có hơn 500 tác phẩm mà những tác phẩm, kiệt tác đầu tiên đó của các 76 nhà soạn nhạc từ các thời kì khác nhau đều dựa vào bản ghi có sẵn. Giáo sư Robert W. Weisberg – trường ĐH Temple tóm tắt từ sự phát hiện ấy: “ Trong số các tác phẩm này, chỉ có 3 tác phẩm được soạn trước năm thứ 10 trong sự nghiệp của nhà soạn nhạc, và chỉ có 3 tác phẩm này được soạn ở năm thứ 8 và thứ 9” Trong những năm đầu tiên, những người này đã không tạo ra được kiệt tác nào làm thế giới chú tâm tới. Giáo sư Hayes gọi đây là thời kì “10 năm yên lặng” cho những kiệt tác được xuất hiện
Ông cũng nghiên cứu tương tự trên 131 họa sĩ và thấy mọi việc cũng lặp lại tương tự. Thời gian chuẩn bị của những họa sĩ này ngắn hơn – chỉ 6 năm - ngay cả Picasso nhưng vẫn còn khá đáng kể và không thể xem thường. Một nghiên cứu trên 66 nhà thơ cho thấy rằng có rất ít nhà thơ có thể tạo nên kiệt tác ít hơn 10 năm và không 1 ai có thể làm được với thời gian ít hơn 5 năm. Thậm chí 55 người trong đó phải cần tới 10 năm hoặc hơn thế nữa mới tạo ra được 1 kiệt tác, tác phẩm để đời
Quy tắc 10 năm mà những nhà nghiên cứu đã tìm thấy ở những người xuất sắc trong lĩnh vực của họ. Tuy nhiên, cũng có những nhà nghiên cứu khác chứng minh được quy tắc này cho dù không cần phải tìm ra bằng chứng xác minh. Giáo sư Howard Gardner – Trường ĐH Harvard đã viết 1 cuốn sách nghiên cứu dài tựa “Tư duy sáng tạo” về 7 người cải cách vĩ đại nhât thế kỷ 20: Albert Einstein, T. S. Eliot, Sigmund Freud, Mahatma Gandhi, Martha Graham, Pablo Picasso và Igor Stravinsky. Thật khó có thể tưởng tượng trên 1 nhóm nghiên cứu đa dạng các lĩnh vực, Garder viết cuốn sách này không để chứng minh hay bác bỏ về số lượng tác phẩm cần thiết ra đời cho sự thành công của mình. Nhưng cuối cùng ông đã viết: “Trong quá trình nghiên cứu, tôi bị ấn tượng bởi về quy tắc 10 năm. Nếu chúng ta bắt đầu từ năm 4 tuổi như Picasso, bạn có thể thành thục và trở thành những kẻ phi thường khi vẫn còn trong lứa tuổi teen. Đối với những nhà soạn nhạc như Stravinsky và những vũ công như Graham không bắt đầu nỗ lực sáng tạo từ tuổi thiếu niên, đã không đạt được bước tiến nào khi 20 tuổi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét