Cách phân loại doanh nghiệp của Buffett

Hiểu biết về mô hình kinh doanh của 1 doanh nghiệp có thể làm tăng biên an toàn rất lớn cho việc đầu tư, và là 1 công cụ tuyệt vời để chúng ta bảo vệ bản thân khỏi rủi ro thua lỗ. Trong thư gửi cổ đông năm 1997, Buffett viết:

“Nếu bạn hiểu một doanh nghiệp một cách hoàn hảo, và tương lai của nó, bạn hầu như không cần nhiều biên an toàn. Nếu doanh nghiệp rất dễ tổn thương, và bạn vẫn muốn đầu tư vào nó, bạn càng cần yêu cầu một biên an toàn cao. Nếu bạn đang lái một chiếc xe tải qua một cây cầu, chiếc xe đang chở 9800 pound, trong khi tỷ trọng cho phép là 10000 pound, và cây cầu có một vết nứt rộng khoảng 6 inch, bạn có thể cảm thấy vẫn an toàn. Nhưng nếu bạn lái chiếc xe này qua Grand Canyon,bạn sẽ thấy sợ và cần biên an toàn cao hơn.”

Buffett phân loại business thành 3 nhóm: tuyệt vời, tốt, và ăn hại. Theo ông, 1 business tuyệt vời :

·         Tạo ra rất nhiều tiền và chỉ chi tiêu ít

·         Phải có moat: lợi thế cạnh tranh bền vững để ko bị đe dọa từ đối thủ cạnh tranh và giúp doanh nghiệp kiếm được lợi nhuận cao.

·         Hoạt động ở 1 ngành ổn định.

·         Cần ít vốn đầu tư mà vẫn tăng trưởng tốt.

·         Có thể dễ dàng tăng giá bán sản phẩm mà không sợ mất thị phần hoặc giảm số lượng sản phẩm.

Hoặc ngược lại, Buffett từng viết: phải tránh đầu tư vào 1 doanh nghiệp:

·         Chi tiêu nhiều hơn số tiền kiếm được.

·         Có đội ngũ lãnh đạo tồi.

·         ROE thấp

·         Hoạt động trong ngành mà một công ty mới cũng dễ dàng gia nhập và thành công

·         Hoạt động trong ngành có nhiều biến động (bởi công nghệ, luật pháp…)

·         Cần nhiều vốn tái đầu tư hàng năm để tăng trưởng

·         Không có khả năng tăng giá bán

·         Không có khả năng gia tăng doanh thu nhanh chóng chỉ với một ít vốn đầu tư thêm

Trong khi đó, 1 business tốt được định nghĩa như sau:

·         Có lợi thế cạnh tranh vừa phải nhưng vững chắc. Lợi thế cạnh tranh sẽ tăng dần theo độ lớn và hiệu quả kinh tế về quy mô.

·         Cần phải có 1 thuyền trưởng chèo lái doanh nghiệp tốt để tạo ra xuất sinh lời cao trên vốn đầu tư.

·         Tỉ lệ tăng trưởng  từ vừa phải đến cao, và vì vậy đòi hỏi phải bơm thêm tiền hàng năm.

 Buffett từng đề cập rằng 1 ban lãnh đạo tốt cũng khó có thể khôi phục 1 doanh nghiệp làm ăn tệ hoạt động trong 1 ngành không hấp dẫn, như ngành dệt, hàng hóa hoặc hàng không. Mặc dù có 1 ban lãnh đạo tốt khi mua công ty dệt, nhưng công ty dệt của WB vẫn làm ăn không hiệu quả và phải bán đi vào năm 1985. Theo Ông ước tính, nếu bỏ tiền vào 1 business tốt hơn từ sớm thay vì chôn vốn ở ngành dệt, lợi nhuận của ông có thể đã tăng gấp đôi hiện tại. 1 doanh nghiệp ăn hại không là một vụ đầu tư tồi tệ mà còn khiến chúng ta mất chi phí cơ hội rất lớn.

Để tóm lược 3 loại doanh nghiệp tuyệt vời, tốt & ăn hại, WB viết:

“ hãy nghĩ về 3 tài khoản tiết kiệm. 1 tài khoản tuyệt vời cho bạn lãi suất rất cao & sẽ tăng năm nay qua năm khác. Tài khoản tốt cho lãi suất hấp dẫn, nhưng yêu cầu bạn phải nạp thêm tiền vào tài khoản hàng năm. Trong khi đó, 1 khoản tiết kiệm tồi vừa trả lãi suất thấp vừa bắt bạn phải nạp rất nhiều tiền vào mà không được hưởng lãi. “