Second level of thinking: suy nghĩ ở cấp độ cao hơn

Mục tiêu của mọi nhà đầu tư không phải mua cổ phiếu để kiếm được mức lãi bằng lãi suất ngân hàng. Mục tiêu của chúng ta là phải tốt hơn vài lần mức trung bình của thị trường. Rất nhiều nhà đầu tư có nền tảng tài chính tốt, học rộng hiểu nhiều, nhưng rất ít người duy trì được tỉ suất lợi nhuận cao và ổn định qua nhiều năm. Để lên tầm cao thủ nhất đẳng, bắn 1 phát xuyên táo cần tích lũy nhiều rất yếu tố cả về kiến thức, kinh nghiệm thực chiến. 1 trong số các yếu tố tiên quyết mà mọi nhà đầu tư thành công cần phải có, gọi là second level of thinking mà Howard Marks nói đến ở chương đầu của cuốn “ the most important thing”. Đọc sách này & các sách về đầu tư giá trị e rất tâm đắc ở chỗ những bài học để đầu tư giá trị thành công đều có thể áp dụng để thành công trong những lĩnh vực, công việc khác ngoài chứng khoán.

Tâm pháp “second level of thinking” không chỉ cho chúng ta chiêu thức để mua đáy chạy đỉnh, nhưng chỉ cho chúng ta biết rằng để đầu tư thành công lâu dài, suy nghĩ của bạn phải trên đám đông 1 bậc. Nhất là thị trường hiện nay, nhà đầu tư nào cũng trang bị vũ khí đến tận răng, nào là chart, cầy tơ, price action, thống kê PE, EBITDA vài giây là có. Vì vậy bạn phải suy nghĩ đúng & sâu hơn đám đông mới mong có được lợi nhuận cao hơn mức trung bình. Marks đưa ra vài ví dụ đơn giản về first level of thinking đại ý như sau: “VNM là công ty tốt, tôi thích thương hiệu này & sẽ giữ nó lâu dài”. Second level of thinking suy nghĩ rằng: “ đúng là VNM rất tốt, nhưng ai cũng nghĩ VNM tốt, nên PE đã lên đến 18 rồi, liệu nó đã được định giá quá cao chưa?” 

  

First level of thinking nghĩ:” PVX lỗ nặng quá, chắc sắp phá sản rồi, giá nào cũng phải chạy”. Second level of thinking nghĩ: “ cổ phiếu mà ai cũng nghĩ sẽ phá sản, nếu không phá sản thì ăn gấp 2,3 lần không phải là khó, hãy thử theo dõi xem sao” ( ví dụ trên để minh họa, không có ý shọt VNM & mua PVX).

Một ví dụ sinh động hơn, ở topic DBC http://vfpress.vn/threads/dbc-tinh-hinh-cong-ty-va-bo-chi-so-uoc-gia.88769/page-3#post-234002, a Duy có nhiều chứng cứ thuyết phục cho thấy giá ngô giảm & DBC là 1 cổ phiếu rất triển vọng. Các phản biện của bác Mam Non, Chim Non, anh Goodwill chính là minh họa rõ nét nhất về 2^nd level of thinking. Họ không tin ngay vào nhận định của 1 ai mà đào sâu nghiên cứu, hỏi người trong ngành để đánh giá ảnh hưởng của việc giảm giá ngô, phán đoán thời điểm nào để đầu tư thích hợp nhất.

 

anh Comaogaotien nhận định thuyết phục rằng “Dù tin hay không, các tín hiệu vĩ mô và vi mô đang báo hiệu 2014 là năm khởi đầu cho một Mùa Xuân mới”, tôi hào hứng mua mai mua đào & full luôn margin vào đầu năm cho nó máu. Nhưng second level of thinking sẽ phải tự hỏi rất nhiều câu hỏi & làm rất nhiều bài tập để kết luận đúng là mùa xuân đến thật. Nếu thêm 1 level of thinking nữa, bạn hãy nghĩ rằng bình thường mùa xuân hoa nở ấm áp, nhưng lỡ gặp phải rét Nàng Bân thì cũng lạnh teo… đủ thứ cái. Thôi thì tiện thế lên kế hoạch luôn khả năng khi nào có rét nàng Bân, nếu có rét đến thật thì ứng phó như thế nào.

Cuốn the most important thinking có rất nhiều chương hay, nhưng tôi thích nhất chương second level of thinking. Không chỉ trong đầu tư mà cả trong công việc, cuộc sống cũng vậy, cần phải suy nghĩ sâu sắc hơn để hoàn thành trách nhiệm của mình trên mức khá.